راهکارهایی برای بهتر اجرا شدن سند تحول بنیادین در مدارس
تاریخ انتشار: ۱۱ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۶۵۰۲۴۲
ایسنا/قزوینانتظار می‌رود در راستای اجرای هرچه بهتر سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش استان‌ها برنامه‌های میان‌مدت داشته و در آموزش‌وپرورش هر استانی ذکر شود که متناسب با شرایط و وضعیت استان چه اقداماتی در زیرساخت‌ها، فضا و معلم عملیاتی شده و یا خواهد شد.
به گزارش ایسنا، میزگرد «بررسی راهکارهای عملیاتی شدن سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش» با حضور «طاهر انصاری» دکتری علوم تربیتی و مدرس دانشگاه فرهنگیان قزوین، «قاسم ظریفی» از فعالان آموزش‌وپرورش، فرهنگی و فعال در حوزه ستادی و اجرایی سند تحول بنیادین و «حامد حاجی پور» از فعالان آموزش‌وپرورش، کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت و دغدغه مند در حوزه سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در بخش اول و دوم این میزگرد به بررسی کلیاتی از سند تحول و ضرورت توجه به آن در سطح کلان و خرد و چگونگی تغییرات ساختار نظام آموزش‌وپرورش بعد از تصویب و ابلاغ سند تحول در نظام آموزش‌وپرورش کشور پرداخته شد، در بخش سوم این میزگرد راهکارهای پیشنهادی برای بهتر اجرا شدن سند تحول در سطح آموزش‌وپرورش مورد بررسی قرار گرفت که مشروح مباحث مطرح شده در آن به شرح ذیل است.
ایسنا: خروجی تمامی فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی‌های انجام شده دانش‌آموزان هستند، به نظر شما برای مقابله با سیستم‌های متخاصم از جمله سند ۲۰۳۰ و اینکه بیشترین بازده در این راستا دیده شود چه باید کرد؟
انصاری: در سند تحول به دنبال اهدافی هستیم؛ نظام تعلیم و تربیت کشور نیز اهدافی دارد و برای رسیدن به آن‌ها تلاش می‌کند. هدف نهایی در سند تحول رسیدن به حیات طیبه است که برای رسیدن به آن می‌خواهیم مدرسه صالح ایجاد کنیم.
اگر چنین مدرسه‌ای با ویژگی‌هایی که در سند عنوان‌شده هماهنگ و زیرساخت مدرسه فراهم شود در این صورت ما مدرسه شادابی خواهیم داشت. برای رسیدن به حیات طیبه باید کودکی تربیت کنیم که آزادانه و آگاهانه و عاقلانی عمل کند نه از روی ترس، لذا یکی از راه‌های آن قوی کردن اراده دانش‌آموزان است.
برای قوی شدن اراده‌ها مدرسه باید جایگاهی برای تربیت اراده باشد بنابراین مدرسه صالح چند ویژگی دارد که اگر فضای آموزشی متناسب با توان کودک در همه ابعاد باشد در این صورت مدرسه نیز فضای شادابی برای دانش‌آموزان خواهد بود که از حضور در آن فضا لذت خواهند برد اما اگر مدارس تک‌محوری بوده و ساحت علم و دانستنی‌هایش پررنگ‌تر باشد در این صورت به دلیل یک‌جانبه بودن مدارس فضای شادابی نخواهد داشت.
ظریفی: اگر سند تحول واقعاً در آموزش‌وپرورش اجرا و شرایط و زیرساخت‌ها مطابق با ساحت‌های شش‌گانه تربیت فراهم شود خودبه‌خود قضیه شادابی به معنای واقعی در مدارس حاصل می‌شود یعنی اگر مطابق با اهداف سند دانش‌آموزی متفکر، پرسشگر، خلاق تربیت کنیم در واقع زمینه تربیت و پرورش نسلی خواهد بود که به معنای واقعی کلمه شاداب خواهد بود و دیگر نیاز به اجرای سایر مباحثی که این اواخر مطرح شد از جمله ۲۰۳۰ برای شاد کردن محیط مدارس نخواهد بود.
حاجی‌پور: باید به «انتخاب‌گری» به‌عنوان اساسی‌ترین ویژگی انسان توجه کنیم تا زمانی که همه‌چیز از قبل برای کودکان و به‌ویژه نوجوانان تعیین شود مدارس برای آن‌ها به زندانی تبدیل می‌شود که حس خوبی از آن ندارند اما اگر دانش‌آموز احساس کند قدرت انتخاب و آزادی دارد و به نگاه و نظرش توجه می‌شود مدرسه برایش شاداب‌تر خواهد شود وگرنه با اقداماتی چون اجرای موسیقی و امثال آن چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
ایسنا: در حال حاضر تأکید مسئولان بر تربیت تمام ساحتی بر طبق اصول منتج از سند تحول بنیادین است، این مهم در مدارس تحقق یافته است؟
ظریفی: در سند تحول به آموزش‌وپرورش و در سطح پایین‌تر به مدارس مأموریت داده‌شده که تربیت دانش‌آموز باید در شش ساحت «اعتقادی، عبادی، اخلاقی»، «اجتماعی، سیاسی»، «زیستی- بدنی»، «زیباشناسی، هنری»، «اقتصادی و حرفه‌ای» و «علمی و فناوری» انجام شود در حقیقت تربیت از تک بعد علمی خارج شده و به‌صورت متوازن در این شش ساحت انجام شود.
از سوی دیگر خواسته کل جامعه محدود به مباحثی چون تست و کنکور شده و نیاز است فضای جامعه به سمت تربیت شش‌گانه آماده شود و در این زمینه همه نهادهای فرهنگی باید به کمک آموزش‌وپرورش بیایند.
مدیری مدرسه‌ای که تا دیروز تک‌بعدی عملکرد دانش آموزان خود را مورد سنجش قرار می‌داد اگر امروز بخواهد بر حسب دیگر ساحت‌های مطرح شده در سند عمل و ارزیابی کند نمی‌تواند اقدامی داشته باشد چراکه چوب سنتی آموزش‌وپرورش بالای سر مدارس قرار دارد و در آخر سال از مدیران کارنامه‌ای با نمرات علمی صرف می‌خواهد، درواقع ساحت‌های تعیین‌شده شش‌گانه فعلاً در سیستم رسمی سنجش آموزش‌وپرورش جایگاهی ندارد و تعریف نشده است.
ایسنا: آیا روح حاکم بر سند تحول معلم محور است؟
انصاری: جایگاه و نقش معلم را باید مورد بررسی قرار داد، در حوزه جایگاه می‌توان گفت هنوز هم معلم در نزد دانش‌آموزان جایگاه مناسبی دارد هر چند که جایگاه اجتماعی آن پایین آمده است و آن احترام و اعتمادی که قبلاً بود و شناختی که مردم داشتند در حال حاضر وجود ندارد و کم‌رنگ شده است اما نقش معلم کماکان پررنگ است.
سند تحول معلم محور نیست و این در بررسی‌های مختلف واضح و مبرهن است، در سند تحول آمده که معلم یک پژوهشگر است و باید دانش‌آموز را به سمت پژوهش هدایت کند یعنی معلم باید نقش راهنما داشته و کار را به دانش‌آموزان بسپارد، من این دیدگاه که برخی می‌گویند معلم دیگر الگو نیست قبول ندارم چرا که سند تحول به‌وضوح جایگاه معلم و متربی را مشخص کرده و می‌توان گفت نقش معلمان همچنان محفوظ و در یادگیری نیز پررنگ است.
حاجی‌پور: به نظر من معلمان همچنان در زمینه الگوبرداری موردتوجه دانش‌آموزان هستند و از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. شاید در گذشته معلمان در کلاس درس حاکمیت داشتند اما اکنون معلم تنها حاکم بلامنازع کلاس نیست که این اتفاق خوبی است زیرا فضای مناسبی برای ایجاد تعامل بیشتر بین دانش‌آموز و معلم ایجاد شده است و فضای آموزشی به سمت رشد و تعالی در حال حرکت است.
دانش‌آموزان به دلیل نگاه ویژه‌ای که به معلمان خود دارند هنوز هم با معلمان خود مشورت کرده و از آن‌ها در مورد مسائل مختلف راهنمایی می‌گیرند به‌طوری‌که والدین هم عمدتاً بر این نکته اذعان دارند که فرزندان از معلمانشان گوش شنوایی بیشتری دارند هرچند شاید در دهه شصت دانش‌آموزان از معلمان ترس داشتند اما اکنون دانش‌آموزان بیشتر به معلم خود نزدیک شده‌اند.
ایسنا: چه اقداماتی باید برای عملیاتی شدن بیشتر سند انجام شود؟ از اقدامات انجام شده اطلاعی دارید؟
ظریفی: اتفاق خوبی که در کشور رخ داد این بود که در برنامه ششم توسعه برای هر وزارتخانه‌ای شرح اجرایی تعریف شده که طی پنج سال آینده چه اقداماتی در راستای چشم‌انداز کشور انجام شود. در این سند برای وزارت آموزش‌وپرورش تعیین شد که در راستای اجرای سند تحول بنیادین قدم بردارد.
پس از ابلاغ زیر نظام‌های سند تحول به استان‌ها باید براساس آن برنامه تدوین می‌شد که در این زمینه دو سالی است که استان‌ها ورود پیدا کردند و در استان قزوین هم برنامه‌ای تدوین‌شده است.
انتظار می‌رود که در استان‌ها برنامه‌های میان‌مدت هم داشته باشیم و در آموزش‌وپرورش هر استانی ذکر شود که متناسب با شرایط و وضعیت استان چه اقداماتی در زیرساخت‌ها و فضا و معلم عملیاتی شده و یا خواهد شد.
پس از تدوین برنامه‌ها اولین گام در اجرای آن تحت عنوان «گسترش فرهنگ تحول‌خواهی» در جامعه مطرح می‌شود و در آن به این سؤال پاسخ داده می‌شود که این طرح باید توسط چه کسی ایجاد و عملیاتی شود. آموزش‌وپرورش خود عنصری است که می‌تواند حرکتی را در این راستا موجب شود اما همه دستگاه‌های فرهنگی و نهادها باید در این زمینه نقش‌آفرینی کنند.
با توجه به اینکه تغییر بنیادینی با اجرای سند اتفاق می‌افتد نیاز است نگاه بلندمدتی نیز در این حوزه داشته باشیم و مهم است که همه جامعه متناسب با اهداف سند هماهنگ شوند.
انصاری: ساحت‌های تربیتی عنوان‌شده در سند تحول، متناسب با ساحت‌های بین‌المللی بوده و ساحت‌های نظیر ساحت تفکر و علمی و فناوری، ساحت زیستی و هنری در آن پیش‌بینی‌شده است ضمن اینکه معتقدیم قرآن کامل‌ترین برنامه زندگی است و در این سند به همه ابعاد این منظومه زندگی اشاره شده است.
در راستای رشد همه‌جانبه دانش‌آموز و استعدادیابی طرح «شهاب» از پنج سال گذشته تاکنون در حال اجراست همچنین برای داشتن دانش‌آموز پژوهشگر طرح‌های جابربن‌حیان و خوارزمی مطرح شد، هر چند آن‌گونه که باید این طرح‌ها اجرایی نمی‌شود و برخی از معلمان راه‌های شناخت مؤلفه‌ها و ویژگی‌های استعدادهای دانش‌آموزان را نمی‌دانند. اگر این استعدادها شناسایی شود در مسیر تحقق ساحت‌های شش‌گانه می‌توان مؤثرتر بود.
یک‌بخشی از واحدهایی که دانشجویان دانشگاه فرهنگیان به‌عنوان واحد درسی می‌گذرانند در مورد سند تحول است که اصطلاحاً به آن «فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران» در سه واحد و درس دیگری دو واحدی با عنوان فلسفه رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی است. در کل حدود چهار تا پنج سالی است که این واحدها به‌صورت مستقل در دانشگاه فرهنگیان تدریس می‌شود.
در کتاب فلسفه تربیت، دانشجویان با مبانی نظری سند شامل مبانی هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و دین‌شناسی آشنا می‌شوند و در ادامه چگونگی و چرایی تربیت مطرح می‌شود و در واقع یک تعریف عالی، گسترده و همه‌جانبه در مورد سند تحول ارائه می‌شود و اینکه چگونه می‌توان به تربیت تعریف‌شده با آن ویژگی‌ها برسیم. در ادامه جامعه صالح را مطرح می‌کند و در پایان به هدف کلی تربیت در جمهوری اسلامی که تحقق حیات طیبه است مطرح می‌شود.
حاجی‌پور: آنچه اتفاق افتاده خیلی خوشایند نیست و این‌گونه نیست که بگوییم سند به‌درستی اجرا شده است. به نظر می‌آید تیمی که مبانی نظری سند را طراحی کردند با تیمی که سند تحول را نوشتند خیلی با هم ارتباط نداشتند و نمی‌توان گفت که سند تحول نتیجه منطقی مبانی نظری سند تحول است که دلیل آن یک سری مشکلات سازمانی است. به نظر می‌رسد سند تحول را متخصصان فلسفه تعلیم و تربیت نوشته‌اند و مبانی آن را متخصصان مدیریت برنامه‌ریزی آموزشی و این دو خیلی با هم ارتباط ندارند و یک انقطاع در این میانه دیده می‌شود.
ایسنا: سخن آخر؟
انصاری: دانشگاه فرهنگیان مورد تأکید مقام معظم رهبری است، اما این دانشگاه در حوزه تربیت‌معلم مشکلاتی دارد چنانچه نداشتن هیئت‌علمی و نشستن ۵۰ نفر در یک کلاس از جمله این مشکلات است که به‌واسطه آن معلم پژوهشگر تربیت نمی‌شود.
ظریفی: سند تحول یک سند دست‌نوشته تعدادی افراد متفکر و عالم کشور است در کل دنیا هم این‌گونه است که چیزی که نوشته بشر است خالی از اشکال نیست لذا قابل نقد است هر چند پیشنهاد می‌کنم به‌جای متمرکز شدن به‌نقد سند روی اجرای سند متمرکز شویم.
رسانه می‌تواند در مسیر توسعه فرهنگ تحول‌خواهی در جامعه حرکت کرده و به کمک آموزش‌وپرورش بیاید تا این هدف در همه نهادهای جامعه ایجاد شود.
حاجی‌پور: باید معلم را در این میان دید و به آن محوریت داد. هر کسی برای یک حرکت مؤثر قدم در مسیری برمی‌دارد که نیازش را برآورده کند در غیر این صورت فعالیت‌های وی اثرگذاری لازم را نخواهد داشت. در اجرای سند تحول ابتدا باید در معلم یا دانش‌آموز و سیستم یک نیازی را ایجاد کنیم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش سند ۲۰۳۰
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۶۵۰۲۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انتقال مهارت با ۳۰۰ دانشجوی بورسیه صنعت کاشی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمدرضا دهقانی اشکذری رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد در جلسه ستاد شاهد و ایثارگران دانشگاه آزاد اسلامی یزد که با حضور مسئولان دانشگاه و مدیرکل و کارکنان بنیاد شهید و امور ایثارگران یزد برگزار شد، اظهار کرد: تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی یزد در سال ۱۳۶۱ و سال‌های ابتدایی جنگ بوده و در حال حاضر تمام توفیقات مجموعه از برکت شهدای خوشنامی است که در حسینیه دانشگاه آرمیده‌اند و برای نگهداری و صیانت از کشور، جان خود را فدا کردند و از خود نام و نشانی به جا نگذاشته‌اند.
وی، دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد را از دانشگاه‌هایی دانست که مدارس دانش‌آموزی، دانشجویان پرستاری، پیراپزشکی و پزشکی و رشته‌های فنی مهندسی، علوم پایه و علوم انسانی دارد و با سه وزارتخانه آموزش و پرورش، درمان، بهداشت و آموزش پزشکی و علوم، تحقیقات و فناوری در ارتباط است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد، تعداد دانش‌آموزان در مدارس سمای دانشگاه آزاد اسلامی را ۱۵۰ هزار نفر دانست و ادامه داد: ۴ هزار و ۵۰۰ دانش‌آموز در مدارس سما و سعادت استان یزد مشغول به تحصیل هستند.
دهقانی اشکذری، مدارس سعادت دانشگاه آزاد اسلامی یزد را در مقطع نخست متوسطه در دو مدرسه پسرانه و دخترانه عنوان کرد و افزود: سال ۱۴۰۲ با حضور معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه آزاد اسلامی مدارس سعادت استان یزد افتتاح شد و ۸۰ دانش‌آموزان در حال حاضر در این مدارس هستند.
رئیس بسیج اساتید استان یزد یادآور شد: مدارس معارف به توانمندی‌های فردی دانش‌آموزان پرداخته و مهارت‌های زندگی، مبتنی بر حیات طیبه را به آن‌ها آموزش می‌دهد، توجه کیفی به درس و تحصیل توأم با ارتقای شاخص‌های معنوی و فعال‌سازی فطرت پاک انسانی در این مدارس دنبال می‌شود.
دهقانی اشکذری، دانشکده تعلیم و تربیت دانشگاه آزاد اسلامی یزد را یکی از هفت دانشکده در کشور با محیط آموزشی و پژوهشی دانست و تأکید کرد: دانشجویان تجارب عملی و مهارت‌های لازم برای تعلیم و تربیت دانش‌آموزان را در مدارس کنار معلمان فرامی‌گیرند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان یزد افزود: عرصه و میدان شامل کلاس‌های تدریس، آزمایشگاه‌ها و مکان‌های مناسب برای تجربه عملی تعلیم و تربیت است. دانشجویان می‌توانند با اصول و مبانی علم تعلیم و تربیت آشنا شده روش‌های آموزشی را بررسی کرده و مهارت‌های تدریس را تمرینو در سطوح مختلف از محیط‌های آموزشی و پرورشی بهره گیرند.
وی، کارآموزی، کارورزی و ارائه خدمت در این حوزه را از طریق عرصه مدرسه برشمرد و گفت: عرصه هم در مدارس سما و هم از طریق ارائه مشاوره و الگو‌های آموزشی به دیگر مدارس است و حوزه‌های نوآوری تربیتی در آموزش عمومی و تعالی سرمایه انسانی و دانشگاه مورد تأکید است.
دهقانی اشکذری افزود: در حوزه تربیت نیروی ماهر توانستیم با ۳۰۰ دانشجوی بورسیه صنعت کاشی، در کنار یادگیری دروس تئوری، انتقال مهارت را داشته باشیم و امسال جشن فارغ‌التحصیلی دانشجویانی که ۷۰ درصد واحد خود را در صنعت گذرانده‌اند خواهیم داشت.
وی، جنس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد را از نوع فناوری دانست و گفت: سال گذشته موفق شدیم با کمترین امکانات ۱۰ رتبه برتر کشوری شامل آزمایشگاه و شرکت برتر، استاد برتر در زمینه پژوهش و ... را کسب کنیم.
حجت‌الاسلام عباس زارع مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان یزد هم ۱۲ اردیبهشت را روزی دانست که باید از معلمان، استادان دانشگاه و حوزه قدردانی کرد و گفت: همه پیامبران به نوعی معلمان انسان‌ها بوده‌اند، چراکه آنان پرورش و رشددهنده بشریت هستند.
به گزارش آنا، در پایان به مناسب روز استاد از دهقانی اشکذری و محمدمهران لسان به‌واسطه همکاری و حمایت‌هایشان از دانشجویان شاهد و ایثارگر در برگزاری استارت‌آپ سرآمداران شاهد و ایثارگر تجلیل شد.
انتهای پیام/
ببینید | فریادهای تهیهکننده سریالهای خاطرهانگیز رضا عطاران بر سر فرد محکوم در پرونده مرگ مشکوک زهره فکور صبور در صحنه دستگیری!